Project Description

Ιερά Μονή Κάτω Παναγιάς

Πρόκειται για ένα σημαντικό βυζαντινό μοναστήρι, που βρίσκεται σε λειτουργία, καθώς δεν έπαψε να δραστηριοποιείται από τον 13ο αι. Η μονή είναι αφιερωμένη στο Γενέσιο της Θεοτόκου και κατά μία άποψη το προσωνύμιό του αποδόθηκε σε αντιδιαστολή με τον σχετικά κοντινό βυζαντινό ναό της Παρηγορήτισσας, ο οποίος είναι κτισμένος σε ψηλότερο σημείο στο κέντρο της Άρτας.

Σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, ιδρύθηκε στα μέσα του 13ου αιώνα από τον Μιχαήλ Δούκα Κομνηνό, Δεσπότη (ηγεμόνα) του κράτους της Ηπείρου, όπως συνάγεται από σχετικές πλίνθινες επιγραφές, που υπάρχουν στο ναό. Το μοναστηριακό συγκρότημα αποτελείται από το καθολικό (κυρίως ναό), τα κελιά και άλλα βοηθητικά κτίρια. Το καθολικό ανήκει στον τύπο της σταυρεπίστεγης τρίκλιτης βασιλικής, με ορθογώνιο τρούλο και με ποικιλόμορφη στέγη σε ανισοϋψή επίπεδα Είναι κτισμένο με το πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοποιίας, ενώ κατά τόπους έχει χρησιμοποιηθεί δομικό υλικό από κτίρια της αρχαίας Αμβρακίας. Εξωτερικά έχει πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο (πλίνθινη επιγραφή, σταυροειδές συμπίλημα). Εσωτερικά είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες που χρονολογούνται σε διαφορετικές φάσεις, μία λίγο μετά τα μέσα του 13ου αιώνα (στο διακονικό) και μία δεύτερη τον 18ο αιώνα (κυρίως ναό). Τοιχογραφίες υπάρχουν επίσης στην εξωτερική όψη της δυτικής πλευράς του ναού.