Γεφύρι
Αμβρακίας
Αμβρακίας
Μουσείο Άρτας
Παρηγορήτισσας
Το Κάστρο
Η ίδρυσή του στη ΒΑ πλευρά της Άρτας δεν επιλέχθηκε τυχαία, καθώς η βόρεια και ανατολική πλευρά, χτισμένες εν μέρει πάνω την οχύρωση της αρχαίας Αμβρακίας, ήταν φυσικά οχυρές από τον ποταμό Άραχθο.
Το Κάστρο έχει τραπεζοειδές σχήμα, έκταση περίπου 9 εκτάρια και ύψος που σε ορισμένα σημεία φτάνει σε ύψος τα 10 μ. Ενισχύεται περιμετρικά με 18 πύργους, ορθογώνιους, ημικυκλικούς, πολυγωνικούς αλλά και τριγωνικούς ψευδόπυργους. Το ΒΔ του σκέλος, επιπλέον, ενισχύεται με προτείχισμα ενώ εσωτερικά ένας περίδρομος, σε όλο το μήκος του Κάστρου, εξασφάλιζε την εσωτερική επικοινωνία των αμυνομένων. Η κύρια πύλη του Κάστρου βρίσκεται στη νότια πλευρά και προστατεύεται στα αριστερά της από έναν τετράγωνο πύργο. Δεύτερη μικρή πύλη βρίσκεται στη βόρεια πλευρά.
Στη ΝΑ γωνία του Κάστρου, που έχει μέτωπο προς τη σημερινή πόλη της Άρτας, λίγο πριν από το πέρας του, δημιουργείται ένας μεγάλος τριγωνικός χώρος, με είσοδο αριστερά της κύριας πύλης, η οποία προστατευόταν με καταχύστρα. Πρόκειται για το Ουτς Καλέ, δηλαδή μία εσωτερική ακρόπολη, το τελευταίο καταφύγιο των αμυνομένων, σε περίπτωση πολιορκίας. Εντός της ακρόπολης, υπάρχουν δύο κτίρια της εποχής της Τουρκοκρατίας, στο ένα εξ αυτών βρίσκεται εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα με παράσταση λέοντα. Επίσης, σε πηγάδι που υπάρχει στο εσωτερικό της ακρόπολης διακρίνεται στο στόμιό του οικόσημο, που πιθανώς αποδίδεται στους Ορσίνι.
Εσωτερικά του Κάστρου σώζεται αποσπασματικά ένα μεγάλων διαστάσεων βυζαντινό κτίσμα, πιθανότατα το μέγαρο των ηγεμόνων του Δεσποτάτου της Ηπείρου, το «βασιλικό ανάκτορο» που αναφέρει ο Εβλιγιά Τσελεμπής. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στο εσωτερικό του κάστρου υπήρχαν πολλά ακόμη κτίρια, τα οποία εξυπηρετούσαν τις ανάγκες της φρουράς, αλλά και των κατοίκων που κατέφευγαν εκεί σε περίπτωση ανάγκης.
Η ακριβής χρονολόγησή του Κάστρου δεν είναι εφικτή, καθώς το μνημείο έχει υποστεί πολλές επεμβάσεις στο πέρασμα του χρόνου. Οικοδομήθηκε πιθανότατα κατά τη διάρκεια της μεσοβυζαντινής περιόδου και ανακαινίστηκε στους υστεροβυζαντινούς χρόνους από τον Μιχαήλ Β΄. Καθ’ όλη τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου δέχθηκε πολλές πολιορκίες και επιθέσεις από τα στρατεύματα Σέρβων, Αλβανών και Δυτικών επί βασιλείας της Νεαπόλεως Καρόλου II d’ Anjou. Το 1449 καταλαμβάνεται -όπως και η πόλη της Άρτας- μετά από συνθηκολόγηση από τους Οθωμανούς, ενώ το 1796 έως το 1820 περιέρχεται στην κυριαρχία του Αλή πασά των Ιωαννίνων, ο οποίος το επισκεύασε και το βελτίωσε.
→ Δείτε εδώ δίγλωσσο (ελληνικά – αγγλικά) ενημερωτικό φυλλάδιο για το Κάστρο